Verschillende soorten sambal, welke gebruik je bij welk gerecht? Er zijn zoveel sambals, van zoet tot pittig en tot extreem heet. Wat is een gangbare sambal voor bij een rijsttafel en wat is het verschil tussen een rauwe sambal en een gebakken sambal? In dit artikel leg ik het allemaal uit.
Ik ben gek op sambal en ik kan echt niet zonder, ik ben er mee opgegroeid. Er gaat hier zeker wekelijks een pot sambal doorheen. Ik heb ook altijd verschillende soorten in huis want bij elk gerecht past weer een andere sambal. Sambal gebruik ik in marinades, in dipsauzen en ik breng er gerechten mee op smaak. Ik koop sambal in de supermarkt maar meestal in de toko. En als ik tijd heb maak het zelf. Zo is mijn sambal limoen recept ontstaan. Ik had een bepaalde smaak in mijn hoofd, maar kon dit niet vinden. Daarom maakte ik mijn eigen versie van sambal met limoen. Kijk hier voor het recept.
Er is ook nog een verschil tussen rauwe sambals en gebakken sambals. Sommige sambals eet je rauw en andere worden in hete olie aangefruit. Ik geef een aantal tips en voorbeelden in dit artikel.
Verschillende soorten sambal
Sambal oelek (basis sambal)
Sambal oelek of ulek is misschien wel de meest bekende sambal. Dit is tevens ook de meest simpele sambal die er is. Deze sambal bestaat uit lomboks (rode pepers) en zout. De pepers worden fijngewreven in een tjobek. Dit fijnwrijven wordt oeleken genoemd, vandaar de naam sambal oelek.
Sambal oelek heb ik altijd in huis, want dit is namelijk onmisbaar in de keuken. Het is een prima sambal om mee te koken en ik gebruik het ook om gerechten meer pit te geven als bijgerecht/smaakverrijker. Sambal oelek kun je zien als een basis sambal. Deze komt altijd van pas. In bijna al mijn boemboes (kruidenmengsels) of marinades gebruik ik sambal oelek als ingrediënt om het gerecht pit te geven. Ik vind sambal persoonlijk lekkerder en pittiger als verse rode pepers. Sambal oelek valt in de categorie, pittige sambal.
Soort: pittig
Geschikt voor: boemboes, currypasta’s en marinades
Geeft extra pit in: in soepen en dipsauzen
Lekker bij: alle soepen, hutspot, nasi goreng en pastei tutup | goede basissambal voor recepten zoals ajam pedis, ajam rica rica en kip met sambal en tomaat.
Zoete en milde sambals
Sambal tomaat
Sambal tomaat is een hele eenvoudige smaakvolle sambal. Naast rode pepers zit er (zoals de naam al aangeeft) tomaat in. De tomaat haalt de scherpe smaak van de pepers een beetje weg. Dit is dus een fijne milde sambal voor als je toch een beetje pit in je gerecht wilt maar niet teveel. Deze sambal is ook prima om mee te koken maar ook lekker om te gebruiken als smaakmaker bij een gerecht. Lees hier mijn recept voor sambal tomaat.
Soort: mild/zoet
Lekker bij: gerechten met ei, bruine bonen en rijstgerechten. Ook lekker bij (of op) een tosti of om pastagerechten en tomatensaus meer pit te geven.
Goed te combineren met: garnalen en vis
Sambal manis
Manis betekent: zoet. Sambal manis is dus een zoete sambal. In deze sambal zit er naast rode pepers ook suiker in. Meestal is dat in de vorm van gula djawa, oftewel palmsuiker. Door de sambal te bakken krijgt deze een donkere kleur. Als je een sambal wilt serveren bij een gerecht of bij een rijsttafel dan is sambal manis een perfecte keuze naast sambal oelek.
Soort: licht pittig met een sterke zoete smaak
Geschikt voor: boemboes
Smaakmaker: als dip of in een dipsaus
Lekker bij: een rijsttafel, nasi goreng, omelet of gerechten met tahoe
Goed te combineren met: vlees en vis
Sambal badjak
Dit is een van de sambals die ik naast sambal oelek het meest gebruik. Ook gebruik ik sambal badjak vaak om mee te koken. Sambal badjak is een gebakken sambal met een donkere kleur en hij heeft een zoete milde smaak. Het is een sambal waar ook ui in zit. Door de ui langzaam te fruiten wordt deze heerlijk zoet. Lees hier mijn recept voor sambal badjak.
Soort: mild zoet en licht pittig
Geschikt voor: boemboes, marinades en dressings
Smaakmaker: als dip of in een dipsaus
Lekker bij: gado gado, lontong of gerechten met rijst of ei. Maar het is ook een prima basissambal voor recepten zoals, gehaktballetjes in ketjap pindasaus en kruidige drumsticks uit de slowcooker. Ideaal om te gebruiken in een pittige dressing voor bijvoorbeeld een pittige kipsalade. Heerlijk op een broodje hummus of op een grilled cheese sandwich.
Sambal aardbei (sambal stroberi)
Een zomerse sambal met een zoet tintje, vooral als je lekkere rijpe aardbeien gebruikt. Een heerlijke sambal voor bij de barbecue, als dip of spread of bij een rijstgerecht. Bekijk hier het recept.
Soort: zoet/pittig
Lekker bij: de BBQ
Pittige sambals
Sambal brandal
Mijn moeder noemde mijn neefje vroeger een kleine brandal. Dit betekent kleine deugniet of duiveltje. Sambal brandal is een gebakken sambal met veel pit. Door naast rode pepers ook rawits (pittige kleine pepertjes) te gebruiken krijgt deze sambal een extra kick en die proef je. Deze sambal kun je dus gebruiken als je eters krijgt die pittig eten wel gewend zijn. Lees hier het recept voor sambal brandal van oom Harold.
Soort: zeer pittig
Smaakmaker: extra pittige smaakmaker bij een gerecht
Lekker bij: een broodje pindakaas met komkommer, stampotten of om frietjes of chips in te dippen. Past goed bij rijstgerechten en kip.
Sambal pedis
Dit sambal recept heb ik zelf bedacht. Ik wilde namelijk een pittige sambal, maar dan zonder smaakversterkers, bergen toegevoegde suikers en E-nummers. Zo is mijn sambal pedis (pedis = pittig) ontstaan. Wat deze sambal pittig maakt is de toevoeging van de gele madame Jeanette peper. Ook bij deze peper laat ik de zaadjes erin. Let wel op dat je bij het maken van deze sambal handschoentjes draagt. Lees hier het recept.
Soort: pittig
Lekker bij: alles!
Hete sambals
Sambal rawit
Rawits zijn kleine groene of rode pepertjes. En hoewel ze klein zijn, zijn ze echt heel erg pittig. Sambal rawit serveer je aan de gevorderde sambaleter. Net als sambal oelek is sambal rawit gemaakt van gemalen pepertjes en zout. Haal oelek en rawit niet door elkaar want rawit is echt vele malen pittiger. Het leuke is dat deze sambal dus ook in een groene kleur te koop is, dat is weer eens wat anders dan een rode sambal.
Soort: zeer pittig tot heet
Geschikt voor: (groene) currypasta’s, maar gebruik met mate
Lekker bij: Thaise gerechten, rijstgerechten
Hete ketjap sambal
Deze sambal is rauw, althans in mijn recept. Je eet dus eigenlijk verse gemalen pepers die gemengd zijn met ketjap manis. Het is een lekker dipsausje voor bijvoorbeeld komkommertjes of stukjes appel (als een soort roedjak). Persoonlijk gebruik ik deze sambal niet vaak om mee te koken, maar het kan wel. Lees hier het recept.
Soort: heet
Geschikt: als dip in de vorm van roedjak
Smaakmaker: handig om gerechten met ketjap een pittige smaak mee te geven zoals babi ketjap of kip ketjap
Lekker bij: soepen om het wat zoetigheid en pit mee te geven zoals soto of bamisoep. En natuurlijk kun je het serveren bij de nasi en bami goreng.
Dit was een overzicht van verschillende soorten sambals, maar er zijn er nog zoveel meer. Met de sambals uit dit rijtje zit je in elk geval altijd goed.
Gerelateerde recepten en artikelen
Reageren?
Heb je een vraag of opmerking? Stuur mij dan een mail via info@eetspiratie.nl
Delen?
Meer informatie hierover lees je in dit artikel.
